Początki i rozwój miasta Szczekociny do końca XV w. Reformy Piotra młodszego ze Szczekocin. Cz. 4
Początki i rozwój miasta Szczekociny do końca XV w.
Autor: dr Jacek Laberschek (Kraków)
Pieczęć Jakuba z Dębna, Szczekocin h. Odrowąż przy dokumencie traktatu toruńskiego z dnia 19 X 1466 roku
Podsumowując dotychczasowe uwagi, należy stwierdzić, iż przed lokacyjne Szczekociny obejmowały następujące obiekty: wieś Szczekociny z kościołem parafialnym w centrum i placem gospodarczym, czyli Nawsiem, oraz gródek odległy o 2 km od wsi, będący siedzibą dziedziców miejscowości. Po lokacji miasta Szczekociny wieś Szczekociny nie opustoszała i nie uległa likwidacji, ale funkcjonowała nadal przez długi czas jeszcze pod dawaną nazwą Szczekociny, o czym świadczą zapiski z ksiąg ziemskich lelowskich z 1421 r. i ksiąg ziemskich krakowskich z 1432 i 1466. Z początkiem XVI w. do wsi na dłużej przylgnęła nazwa Szczekocińskie Przedmieście, utrzymująca się do końca XVII stulecia, ale w następnym wieku została wyparta przez będącą w częstym użyciu nazwę Nawsie, pierwotnie oznaczającą tylko plac wiejski w Szczekocinach, a w stuleciach XVII/XVIII całą wieś. Nazwa „Nawsie” przetrwała do momentu włączenia całej osady przedmiejskiej do miasta Szczekociny w XIX w.
Wprawdzie lokacja miasta Szczekociny, przeprowadzona na mocy przywileju królewskiego z 1355 r., pozostaje najbardziej spektakularnym, najważniejszym przedsięwzięciem Piotra młodszego ze Szczekocin, to jednak aby mieć pełny obraz działalności tego człowieka, warto w tym miejscu wspomnieć o innych jego przedsięwzięciach gospodarczych, podejmowanych z myślą o podniesieniu poziomu gospodarczego całości dóbr prywatnych i o zapewnieniu sobie prestiżu społecznego. Do takich inicjatyw trzeba zaliczyć przeniesienie na prawo magdeburskie w 1357 r. miejscowości klucza dębińskiego, tj.: Dębna, Woli Dębińskiej, Sufczyna, Woli Sufczyńskiej i Roztoki (tj. dzisiejszego Zakliczyna), przeniesienie w tym samym roku na prawo niemieckie wsi Bonowice i Grabiec, należących do klasztoru klarysek z Krakowa i zorganizowanie w nich własnych dziedzicznych sołectw. Te ostatnie działania były wyraźnie sprzężone z lokacją miasta Szczekociny i miały się przyczynić do szybkiej realizacji najważniejszego przedsięwzięcia osadniczego – zorganizowania miasta nad Pilicą. Miały też dopomóc w tworzeniu rynku lokalnego obejmującego miasto Szczekociny i pobliskie miejscowości.