- Pałac Dembińskich
Założenia parkowo-pałacowe w Szczekocinach
Na podstawie pracy magisterskiej Darii Matyi z d. Janus
nr albumu WFH/48251
Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie
Wydział Filologiczno – Historyczny
Instytut Historii
Historia i charakterystyka zespołu rezydencjonalnego Dembińskich.
Założenie parkowo – pałacowe w Szczekocinach, wybudowane przez Urszule i Franciszka Dembińskich, było jedną z najokazalszych rezydencji magnackich w XVIII wieku, aż do czasów II Wojny Światowej. Pierwotnie w miejscu pałacu Dembińskich, znajdowała się siedziba rodowa Korycińskich herbu Topór. W końcu XVII wieku, Szczekociny były ich własnością. W 1709 roku, majątek przejęli Dembińscy herbu Rawicz. Okazały dwór Korycińskich aspirujący do rezydencji magnackiej, stał się od tej pory siedzibą rodową nowej gałęzi Dembińskich, piszącej się ,,na Szczekocinach’’. Pierwszym przedstawicielem owego rodu, który przeniósł się do Szczekocin, był Franciszek Dembiński, zaślubiony z Krystyną z Borków herbu Wąż. Kolejnym sukcesorem dóbr, był ich syn Jan, który następnie przekazał je swojemu synowi Franciszkowi. W 1762 roku, odbył się ślub nowego dziedzica z Urszula, z Morsztynów Dembińską. Młoda małżonka, kierując się ambicją dostania się w krąg elit możnowładztwa ówczesnej Rzeczypospolitej, namówiła Franciszka, aby przebudować, chociaż okazały to jednak stary i drewniany dwór Korycińskich. Pacami projektowymi jak i nadzorem budowlanym, zajął się sławny, gdański architekt Franciszek Ferdynand Nax. Przypisuje się mu także autorstwo projektów budowy lub przebudowy najokazalszych rezydencji z czasów stanisławowskich. Przykładem jego działalności w okolicach Kielc, jest pałac w Kurozwękach i Rusinowie oraz Śladkowie. W procesie budowy pałacu wykorzystano pozostałości wcześniejszej rezydencji Korycińskich. W jednym z pomieszczeń głównego budynku założenia, znajduje się sklepienie kolebkowo – krzyżowe. Określanej mianem ,,sali rycerskiej’’. Architektura tego wnętrza odstaje od pozostałych partii budowli.
Projekt przebudowy wykonany przez 35-letniego architekta, miał na celu wznieść efektowny murowany pałac w barokowo - klasycystycznym stylu. Ten styl architektoniczny określa się jako tzw. ,,zimny barok’’. Termin ten zastosowano dla grupy pałaców wielkopolskich powstałych po roku 1770, a pozbawionych nie tylko porządków architektonicznych, ale dekoracji na elewacjach, przy barokowych, często opatrzonych mansardowymi dachami, bryłach. Architekt ten projektował pałace o barokowej bryle i wczesnoklasycystycznych zdobieniach. Rezydencja Dembińskich przykryta jest mansardowym dachem. Zdobi ją barokowy półokrągły ryzalit środkowy mający klasycystyczne zwieńczenie. Około roku 1770 roku, w polskiej architekturze monumentalnej zaczął tworzyć się barokowy klasycyzm (..) w wystrojach elewacji pojawiły się girlandy i festony, pasy greckich meandrów oraz greckie czy etruskie wazy. W tym okresie formy barokowe i klasycyzujące wzajemnie się łączyły. Ściany ujmowane były w klasycystyczne pilastry, (..) w dalszym ciągu były one płaskie, ich podziały delikatne i o ramowym charakterze. Nie zrezygnowano też z malowniczych rzeźbiarskich zwieńczeń i łamanych mansardowych dachów, charakterystycznych dla baroku, nadal stosowano (..) te same barokowe zasady kompozycji przestrzeni i bryły z ich jednorodnością, dominantą oraz hierarchią poszczególnych składników.
Franciszek Ferdynand Nax skupił się także, na prawidłowej kompozycji zespołu parkowo – pałacowego. Prawdopodobnie wykorzystał w swoim założeniu położenie rzeki Pilicy, która graniczyła od północy z pałacem. Zapewne uwzględnił także ulokowanie pałacu, względem ulicy Senatorskiej, która ówcześnie była najważniejszą drogą Szczekocin. Te dwa czynniki były usytuowane na osi wschód – zachód, podobnie jak i powstały kompleks rezydencjonalny. Myślą wiodącą zespołu rezydencjonalnego jest osiowa kompozycja, od której uzależniona jest lokacja budowli wraz z otaczającym ją parkiem krajobrazowym.
Prace budowlane związane z przebudową dworu Korycińskich, na reprezentacyjny pałac Dembińskich, rozpoczęły się w latach siedemdziesiątych XVIII wieku. Świadectwem tego wydarzenia była data (1775 rok), umieszczona na belce więźby dachowej. W latach dwudziestych XIX wieku, prowadzono dalsze prace dotyczące rozbudowy kompleksu.
Zespół rezydencjonalny położony jest we wschodniej części Szczekocin. Do okresu II Wojny Światowej z centrum miasta do założenia parkowo - pałacowego dojeżdżało się ulicą Senatorską, na przełomie XIX i XX wieku zwaną również Zamkową, a w PRL przemianowaną na ulicę Karola Świerczewskiego. Obecnie znów wrócono do dawnej nazwy. Do pałacu wiodą dwie bramy wjazdowe skierowane na zachód. Pierwsza z nich, trójdzielna o boniowanych filarach, jest zwieńczona wazonami. Boniowanie jest dekoracyjnym opracowaniem powierzchni muru przez ścięcie lub, sprofilowanie krawędzi kamiennej, ciosów okładzin muru. Znane w starożytnej architekturze rzymskiej, popularne od renesansu. Po obu stronach bramy biegnie wysoki i kunsztowny parkan. Ogrodzenie wykonane jest z podobnych boniowanych filarów, ale trochę smuklejszych i zwieńczonych szyszkami. Zwoliński we wspomnianej już wcześniej pracy podaje, że zupełna długość ogrodzenia, okalającego rezydencje wraz z wkomponowanymi w nie 54 słupami wynosi 217 metrów. Pierwsza brama otwiera aleję dojazdową do pałacu, którą ocieniają drzewa parku urządzonego w stylu angielskim. Na końcu alei znajduje się kolejna furta, wykonana w podobnym stylu architektonicznym, zwieńczona dekoracyjnymi szyszkami. Kieruje ona na reprezentacyjny niegdyś dziedziniec pałacowy z francuska nazywany cour de honneur. Zespół rezydencjonalny złożony jest z głównego korpusu pałacowego oraz z symetrycznie usytuowanych pary oficyn bocznych, ujmujących dziedziniec. Łączą się one głównym budynkiem za pomocą ćwierć kolistych galerii. Po obu stronach drugiej bramy wjazdowej, wybudowano również symetrycznie ulokowane pawilony.
Franciszek i Urszula Dembińscy, rozpoczęli przebudowę dawnej siedziby Korycińskich na rezydencję magnacką, tuż przed śmiercią dziedzica Szczekocin. Zachował się z tego okresu zapis, który prezentuje, na jakim poziomie były wtedy prace budowlane.
(..) przed kopcem, na którym stary pałac stoi, są nowo z fundamentu erygowane mury pałacowe o dwóch piętrach pod dach wyprowadzone z facjatą od dziedzińca nieskończoną, kominy nad dach wywiedzione, gzyms naokoło skończony, dach gontami pobity, rynny z blachy białej naokoło oprowadzone, piwnice pod tym pałacem zasklepione i skarbiec w pierwszej kondygnacyi od dziedzińca, futra wszystkie dębowe w drzwi powstawiane, belki wszystkie wmurowane, schody na drugą kondygnacyją dębowe wyprowadzone, sufity w pokojach na pierwszej kondygnacyi niedokończone (...).
Pałac zbudowany jest na rzucie prostokąta z frontem zwróconym na zachód. Powierzchnia rezydencji wynosi 1 000 m2, natomiast jej kubatura stanowi 11 000 m3. Główny budynek posiada dwie kondygnacje i po części nadające się do zamieszkania poddasze. Elewację znajdującą się od frontu, jaki i od ogrodu zdobią ryzality. Ryzalit to wysunięta przed lico muru część fasady budynku, wykusz. Piętnastoosiową fasadę usytuowaną od strony pałacowego podjazdu, zdobi wydatny i nieco wyższy pięcioosiowy, trójkondygnacyjny frontowy ryzalit, o zaokrąglonych narożach i klasycystycznym zwieńczeniu. Jego część znajdująca się na poziomie parteru, jest zaprojektowana w postaci otwartych, arkadowo filarowych podcieni. Powierzchnię nad centralną arkadą upiększa feston. Jest to (..) zwieszająca się malowniczo girlanda z kwiatów, zieleni, owoców, wstęg lub ornament, motyw dekoracyjny, płaskorzeźba, w kształcie półwieńca z roślin. Nad przyziemiem ryzalit podzielony jest pilastrami w stylu jońskim. Pilaster to płaski filar przyścienny z bazą i głowicą, wystający z lica ściany na 1/6 cześć swojej szerokości, służący do dekoracji, a niekiedy do wzmocnienia konstrukcyjnego. Zwieńczenie pilastru jest bogatą stiukową i kamienną dekoracją rzeźbiarską. Ma ona kształt ślepej balustrady, w którą wkomponowane są owalne pseudolukarny. Lukarna to okienko w dachu dla oświetlenia poddasza lub jako ozdoba architektoniczna. Balustradę w centralnej części dzieli nastawa ozdobiona w tarczę zegarową. Nad nią umieszczono tarczę z herbami Pobóg i Leliwa, której tło stanowi panoplia czyli motyw dekoracyjny złożony z elementów uzbrojenia takie jak hełmy, lance, tarcze, miecze oraz trofeów wojennych na przykład chorągwie i buńczuki. Balustrady zwieńczone są wazonami oraz postaciami Pomony i Flory połączone symetrycznie po bokach, z ulokowanymi rzeźbami rycerzy.
Główny budynek rezydencji Dembińskich, od strony ogrodu posiada jedenastoosiową fasadę. Prezentuje się ona mniej okazale niż elewacja frontowa. Ozdobiona jest trójosiowym ryzalitem płaskim. Ową dekorację architektoniczną dzielą pilastry, które podpierają trójkątny tympanon. W jego polu umieszczona jest stiukowa płaskorzeźba obrazująca scenę myśliwską. Przedstawia ona mityczne postacie Diany i Akteona. Przekaz głosi, że (..) myśliwy Akteon podglądał boginię kąpiącą się w towarzystwie nimf, za co ona przemieniła go w jelenia. Pod tą postacią został on rozszarpany przez własne psy. Tympanon ujęty jest w kaskadowo opadające girlandy. Nad frontonem, czyli trójkątnym zwieńczenie fasady budowli lub ryzalitu ulokowane jest attykowe zwieńczenie z wazonami po bokach. W jego centrum znajduję się tarcza z herbem Leliwa i Morsztynów. Po jej obu stronach usadowione są symboliczne posągi. Cała elewacja ścian parteru udekorowana jest boniowaniem. W bocznych frontach na poziomie parteru jak i piętra znajdują się drzwi, które prowadzą na galerie. Ułatwiało to komunikację do oficyn pałacowych. Okna obu kondygnacji zdobi profilowany gzyms, który biegnie ponad nimi. Całość okien upiększają profilowane obramienia, umieszczone w koszowo zamkniętych płycinach z kluczami. Pałac przykryty jest dachem łamanym, mansardowym. Pokrywa go miedziana blacha. W każdym skrzydle dachu od strony frontu umiejscowione są dwie lukarny. Wkomponowane są one w wolutowe obramienia, czyli ornamenty rzeźbiarsko – architektoniczne.
Fundatorka pałacu urządziła jego wnętrza niezwykle bogato i gustownie. Zachwycał się nawet nimi goszczący u starościny król Stanisław Poniatowski. Kolejni właściciele, również starali się je upiększać. W 1977 roku, za przyczyną Beatrix Dufore z domu Halpert, trafił do szkoły średniej w Szczekocinach album zawierający reprodukcje akwareli, namalowanych przez jej babkę Beatrix Halpert z domu Corbett. Wiele z nich przedstawia wygląd pomieszczeń w pałacu z przełomu XIX i XX wieku. Pożar, który wybuchł 1980 roku, nie do końca zniszczył XVIII – i XIX – wieczne dekoracje, ale tego dokonano podczas próby odbudowy. Na poziomie pierwszej kondygnacji, a dokładnie w jego północnej części przyziemia znajduje się wcześniej omówione pomieszczenie o sklepieniu kolebkowo – krzyżowym. Na poziomie drugiej kondygnacji niektóre sale, były ozdobione wczesnoklasycystycznymi dekoracjami z 1780 roku. Schody prowadzące na piętro wyposażone były w zabytkową żeliwną balustradę. Górny hol upiększały zdobienia lizen z rozetami w głowicach. Lizena to pionowy, płaski pas muru występujący nieco z jego lica, różniący się od pilastra głównie brakiem głowicy i na ogół baz. Stosowany jest w układzie rytmicznym, aby udekorować i ożywić płaszczyznę ściany. Hol zdobiły również supraporty z plecionką. Supraporta to malowidło lub płaskorzeźba nad drzwiami charakterystyczna dla XVII i XVIII wieku. W jednym z wnętrz sal pałacowych był ulokowany dwukondygnacyjny piec kaflowy. Dzielił go ozdobny gzyms. Na piętrze znajdowało się kilka pokoi o klasycystycznym wystroju. Dekorowały je stiuki i boazerie. Najbardziej efektownym pomieszczeniem w rezydencji była sala balowa. Nazywano ją z włoska piano nobile, czyli kondygnacja pałacu lub willi mieszcząca najlepsze, reprezentacyjne salony lub pokoje mieszkalne. Pomieszczenie to miało najpiękniejsze zdobienia i największą kubaturę w całym pałacu. usytuowana była w środkowej części drugiej kondygnacji, dokładnie na osi ryzalitu frontowego. Wytworności dodają jej dwa rzędy okien, które wpuszczają dużo światła do wnętrza sali balowej. Drzwi, które prowadziły do sąsiadującego z nią salonu, upiększała wstęgowo – liściasta dekoracja. W skrzydle południowym rezydencji, znajdującej się od strony ogrodu ściany salonu, wyłożone były boazerią z płycinowymi zdobieniami oraz rozetkami z wicią roślinną. Powierzchnie między oknami i nad kominkiem, dekorowały supraporty, w które wkomponowano koliste medaliony z namalowanymi na płótnie bukietami kwiatów w wazonach. Z salonem sąsiaduje pomieszczenie, które kiedyś pełniło rolę łazienki. Upiększały ją XVIII – wieczne kafelki. W omawianym skrzydle pałacu znajdował się salonik. Kolejni dziedzice majątku w Szczekocinach wykorzystywali go jako gabinet. Pokój ten dekorował kominek. Do ściany powyżej paleniska przylegała boazeria z medalionem, który prezentował kobiece popiersie. Pomieszczenie przeznaczone na gabinet posiada ścięte naroża. Salony i przestronne hole w rezydencji Dembińskich ogrzewało kilka XVIII – i XIX – wiecznych marmurowych kominków. W pałacu znajdowała się także dobrze wyposażona biblioteka.
Architekt Ferdynand Nax, dbając o zachowanie symetrii, zaprojektował dwie oficyny, które ulokowano po obu stronach podjazdu pałacowego. Wybudowano je w siedemdziesiątych latach XVIII wieku, czyli w tym samym czasie, kiedy powstawał główny budynek. Oficyny ujmują dziedziniec, zaplanowany w kształcie wydłużonej elipsy, której centrum stanowi gazon o obwodzie 300 m. Otaczają go obecnie wyasfaltowane, a niegdyś wyżwirowane dojazdy. Oficyny zbudowane są na rzucie prostokąta, pomieszczenia zajmują parter i mieszkalne poddasze. Owe budynki nawiązują swoją bryłą do stylu korpusu głównego. Poddasza oficyn są na tyle wysokie, że można tam było umieścić kilka pokoi. Oświetlane są przez symetrycznie usadowione lukarny, które są ujęte w wolutowe obramienia. Budynki te maja mansardowe dachy, pokryte blachą. Elewację oficyn zdobią boniowania. Fronty od strony podjazdu są dziewięcioosiowe. Zdobią je trójosiowe portyki. Portyk to monumentalna część budowli przed wejściem zazwyczaj z kolumnadą. W tym przypadku wejścia do oficyn zdobią, dwie pojedyncze i dwie parzyste kolumny toskańskie, które wspierają trójkątne szczyty. Budynek od strony południowej przeznaczona była głównie dla gości, a w budynku od strony północnej mieściło się dawniej kuchnie i jej zaplecze oraz pomieszczenia dla licznej służby. Pałacową kuchnię docenił kuchmistrz Treonon, gotujący dla samego króla Stanisława, Poniatowskiego, który twierdził, że jeszcze nie widział tak bogato zaopatrzonej spiżarni.
Komunikację między korpusem głównym, a oficynami ułatwiały ramiona ćwierćkolistej arkadowo – filarowej galerii. Wybudowano je także w latach siedemdziesiątych XVIII wieku. Nakrywa ją kolebkowo – krzyżowe sklepienie na gurtach. Gurt jest to płaski konstrukcyjny łuk podsklepienny z cegły lub kamienia, wzmacniający i podtrzymujący sklepienie przęsłami. Centralne arkady pełnią funkcję przejazdową. Łączą dziedziniec z pałacowym zapleczem. Szczyty arkad pełniły rolę tarasów, które łączyły drugą kondygnację pałacu z poddaszem oficyn.
Kwadratowe pawilony ulokowane po bokach drugiej bramy wjazdowej, wybudowano prawdopodobnie na początku XIX wieku. Są to piętrowe budynki, nakryte namiotowymi dachami. Elewacja ścian w okolicy przyziemia zdobi boniowanie. Każda kondygnacja pawilonu zawiera trzy pomieszczenia, hol oraz klatkę schodową. Budynki te były przeznaczone na kwatery dla służby pałacowej oraz dla służby odźwiernej, czyli zajmującej się otwieraniem i zamykaniem bram wjazdowych.
W skład założenia parkowo – pałacowego w Szczekocinach wchodzą również zabudowania gospodarcze wybudowane na przełomie XVIII i XIX wieku. Takie jak rządcówka, wozownia i stajnia. W tym okresie powstała też oficyna ze stajnią i wozownią. Jest to długi murowany budynek, otynkowany, parterowy i trójdzielny. Jego część środkowa spełniała funkcję mieszkalną. Jest lekko wysunięta do przodu, z długim, prostopadłym ryzalitem od tyłu. Front owego budynku zdobi portyk o dwu parach kolumn. Symetryczne części boczne uzupełniają bramy przejazdowe, które pośrodku są zwieńczone odcinkowymi frontonami. Elewacja frontowa całego budynku rozczłonkowana jest lizenami. W przypadku bram i portyku, zastosowano parzyste lizeny. Gzymsy są profilowane. Budynek pokryty jest dwuspadowym dachem, kryty eternitem.
W pierwszej połowie XIX wieku, powstał spichlerz. Był to murowany, trzykondygnacjowy budynek, który pokrywał naczółkowy dach. W XIX stuleciu majątek Dembińskich w Szczekocinach, powiększył się też o murowany budynek chlewni i obory.
Opis parku pałacowego w Szczekocinach.
Dzięki dążeniom Urszuli Dembinskiej, pod koniec XVIII wieku wokół, jej szczekocińskiej rezydencji, powstał park pałacowy. Założenie to usytuowane jest w południowo – wschodniej części Szczekocin, dokładnie na szczycie i stokach płaskiego wzniesienia. Obszar zajęty przez park, wynosi prawie 6 ha w tym 1 ha wody. Założenie od północy i częściowo od wschodu graniczy z rzeką Pilicą, od strony południowej z zabudowaniami, a od zachodu z gruntami ornymi. Park otoczony jest murowanym ogrodzeniem. Jego ogólny kształt przypomina nieforemny wielobok. Na życzenie fundatorki założenie prawdopodobnie zaprojektowane zostało przez architekta Franciszka Naxa, około 1780 roku.
Plan czterokwaterowego parku opierał się na stylu geometrycznym. Natomiast rezydencję Dembińskich otacza nowożytny park swobodny, utrzymany w stylu arkadyjskim. Park arkadyjski charakteryzował się zmiękczeniem i zatarciem ostrych konturów dawnej geometrii. Jednak nadal wykorzystywano kompozycję osiową, która akcentuje w miejsce ,,salonu’’ wielką widokową murawę, ramowaną swobodnymi ścianami drzew.
Styl arkadyjski cechowało wyparcie parterów przez trawniki i kosze kwiatów. Po mimo wprowadzenia tych zmian nie doszło do zatracenia dawnej logiki oraz antykizującego wystroju rzeźb oraz architektury, ukrytych teraz w swobodnym gąszczu zieleni. Podobnie jak w stylu klasycznym pasma drzew i aleje wkraczają w szeroki krajobraz. Główną własnością parku arkadyjskiego, było dążenie do wykreowania sentymentalnego nastroju, który byłby zależny od natury i antycznych tradycji. Sentymentalny nastrój powstawał głównie dzięki kształtowaniu zieleni, perspektyw i widoków. Przy jego tworzeniu bardzo ważna rolę odgrywały liczne elementy małej architektury takie jak: rzeźby i pawilonów utrzymanych głównie w stylu klasycznym, choć nie bez wpływów a to chińskich, a to rustykalnych czy neogotyckich. To ważne dla stylu niemałe nagromadzenie artefaktów stanowi jednocześnie w dużej mierze spuściznę poprzedniej epoki, gdzie w różnym stopniu, choć w innym stylu, lubowano się w bogactwie architektury ogrodowej.
Plan założenia parkowo – pałacowego w Szczekocinach, według stanu w 1976 roku określany jest jako Duże, po części klasycyzujące założenie, wpisane w krajobraz doliny rzeki.
Na planie tym jest aleja dojazdowa zakończona ,,cour d’honneur. Jest to centralna część parku, którą stanowi duży, owalny trawnik, obecnie otoczony wokoło jezdnią. Od tego miejsca promieniście rozchodzą się pozostałe aleje. Ogród włoski, który charakteryzuje się układem kwaterowym, ujętym z trzech stron wysokimi ścianami drzew. Tak mogła wyglądać owa kompozycja za czasów Urszuli Dembińskiej. Jednak z czasem ogród włoski przekształcił się w park swobodny. „Wielka murawa’’ znajdującą się od strony fasady ogrodowej. Dukt widokowy w perspektywie meandrów rzeki. Budynki gospodarcze oraz sad i grunty orne.
Park usytuowany za pałacem w wschodniej części założenia parkowo – pałacowego, przylegał do tzw. Regulówki, czyli kanału wiodącego od lasu Gąszcze wzdłuż urządzonych na dużej przestrzeni stawów rybnych. Znajdowało się tam kilka kładek przerzuconych nad przepustami wodnymi. Blisko tych pomostów wzniesiono murowane kolumny, zwieńczone kamiennymi wazonami. Podobno część z nich przetrwało do naszych czasów.
Obecnie w pałacowym parku, rośnie około 600 drzew różnego gatunku, sporo z nich pamięta koniec XVIII wieku. Drzewa i krzewy rosnące w założeniu pałacowym Dembińskich, tworzą przeważnie kompozycje w postaci zwartych masywów, alejek, szpalerów, mniejszych lub większych grup, a nieliczne drzewa rosną pojedynczo. Bardzo atrakcyjnym miejscem ze względów estetycznych jest aleja łącząca pałac z bramą wjazdową, którą ocienia wielogatunkowy drzewostan z robinii akacjowej, jesionu wyniosłego i klonu zwyczajnego. W południowej części parku pałacowego znajduje się kilka urokliwych alejek lipowych, gdzie aleje boczne schodzą się półkoliście przy wzgórku widokowym na końcu alei środkowej. W dolinie rzeki Pilicy i we wschodniej części założenia parkowo – pałacowego w Szczekocinach, rośnie gęste zadrzewienie. W parku otaczającym pałac Dembińskich, wyróżniono 20 gatunków i odmian drzew.
Owe zestawienie informuje, że na w parku pałacowym można spotkać także drzewa egzotyczne. Do tych rzadkich drzew należą: kasztanowiec biały, daglezja zielona, klon srebrzysty oraz jako ciekawostki dendrologiczne: jarząb mączny, grab w odmianie dębolistnej i żywotnik zachodni.
W parku rosną drzewa w wieku od około 20 do 200 lat. Do najstarszych zaliczono: 6 lip, 2 dęby, i 2 jesiony. Występuje także 10, 102 letnich okazów m.in. 3 jesiony, 6 lip oraz klon srebrzysty. Sporo starych drzew jest podziurawione dziuplami. Około 200 okazów liczy mniej więcej 80 lat, są to głównie olsze, brzozy, graby, dęby, jesiony, kasztanowce i lipy. Najwięcej jest drzewa liczących sobie 60 lat.
W omawianym ogrodzie rośnie także sporo gatunków krzewów. Pośród, których można wyróżnić: czeremchę zwyczajną, śnieguliczkę białą, bez dziki czarny, kalinę koralową, dereń świdwa, trzmielina zwyczajna, róża dzika, orzech laskowy, porzeczka alpejska, wierzba szara i kilka gatunków jeżyn. Wśród roślin rosnących w runie parkowym na uwagę zasługują: zawilec gajowy, dziewanna drobnokwiatowa, dzwonek pokrzywolistny, pałka szerokolistna, sadziec konopiasty i kozłek lekarski.
W Pilicy, która przepływa przez założenie parkowo – pałacowe Dembińskich oraz w pobliskich stawach, występuje 9 gatunków ryb. Takie jak: karp, karaś, lin, płoć, sum karłowaty, szczupak, ukleja, ciernik i okoń. Innymi kręgowcami występującymi w założeniu są, te które mieszkają na terenie parku. Pośród płazów warto wymienić traszkę grzebieniastą i zwyczajną, grzebiuszkę ziemną, rzekotkę drzewną oraz ropuchę szarą. Do płazów wodnych zaliczamy kumaka nizinnego i żabę wodną. W opisywanym parku wiele gatunków ptaków zakłada gniazda, a mianowicie: synogarlica turecka, gołąb grzywacz, sikora bogatka, uboga i modra, kos, szpak, kowalik, zięba, wilga, gawron, czyżyk, dzwoniec, gil, trznadel żółty, szczygieł, pliszka, mazurek, wróbel domowy, pokrzewka ogrodowa, pokrzewka czarnołbista, dzierzba gąsiorek, dzięcioł duży i średni, muchówka szara, puszczyk i inne. Dogodne miejsce do budowania gniazd, znajdują jaskółki oknówki i dymówki oraz kawki w budynkach znajdujących się na terenie założenia. Do ssaków zamieszkujących park, zaliczamy następujące gatunki: jeż, kret, ryjówka aksamitna, zając szarak, wiewiórka, szczur wędrowny, mysz leśna, zaroślowa i polna, badylarka, karczownik ziemnowodny, kuna domowa, tchórz i łasica łaska. Na terenie parku występuje kilka gatunków nietoperzy, które kryją się w dziuplach drzew i na strychach. Takie jak: gacek wielkouch, nocek rudy, borowiec wielki i mopek.