Początki i rozwój miasta Szczekociny do końca XV w.

Autor: dr Jacek Laberschek (Kraków)

 

Odrowąż VII. - Z pieczęci Jana Szczekocińskiego z r. 1419, Jana ze Sprowy z r. 1427 i Jana arcybiskupa lwowskiego z r. 1440, Bartosza z Gór z r. 1444 i 1446, Jana, arcybiskupa gnieźnieńskiego z r. 1451, Jana ze Szczekocin z r. 1460, Andrzeja ze Sprowy z r. 1452, Eustachego ze Sprowy, Mikołaja z Błażejowic z r. 1462, Jakóba z Dębna czyli ze Szczekocin z r. 1462, Jana z Wysokiego z r. 1460, Piotra z Godowa z r. 1466, Jana Jury z Malechowa z r. 1471. Heraldyka Piek. 108.

W ostatnich latach swojego życia, a dokładnie w r. 1426, Jan ze Szczekocin zapisał swym synom Piotrowi Wodzie, Dobiesławowi i Janowi połowę dóbr w ziemi krakowskiej i lubelskiej. Zapiska sądowa w księgach ziemskich lelowskich rejestrująca ten zapis nie precyzuje niestety, jak wspomniani synowie Jana zostali podzieleni majątkiem, wydaje się jednak, że już wtedy zapadły decyzje, co każdy z nich będzie posiadał. Świadczy o tym chociażby inna późniejsza nota sądowa z 1432 r., rejestrująca zapis Dobiesława Szczekockiego na rzecz żony Katarzyny, córki Krystyna z Koziegłów, wynoszący 500 grzywien posagu i tyleż grzywien wiana na mieście Szczekociny, wsi Szczekociny, na całym sołectwie w Bonowicach i Grabcu i całej dziedzinie Małoszyce, będącej w tenucie. Ponadto Dobiesław dysponował już wówczas zamkiem królewskim Olsztyn, w którym ustanowił swego burgrabiego, jak świadczy zapiska sądowa grodzka z r. 1431. Był to jednak krótki epizod, skoro w latach późniejszych zamek ten nie był w jego posiadaniu, lecz brata starszego Piotra Wody. Już po śmierci kasztelana lubelskiego w 1433 r. synowie dokonali podziału posiadłości dziedzicznych i dóbr znajdujących się w tenucie zgodnie z postanowieniami podjętymi w 1426 r., jednak sam akt tej ważnej sprawy się nie zachował. O tym, co otrzymał każdy z nich, informują pośrednio  źródła późniejsze, odnoszące się do każdego z braci . I tak w świetle dokumentu królewskiego z 1441 r. oraz zapisek sądowych krakowskich z 1449, 1460 i 1463 r. i lubelskich z lat 1442, 1443, 1451, 1453, 1457 i 1463, Dobiesławowi przypadły: miasto Szczekociny, wieś Szczekociny, sołectwo w Bonowicach i Grabcu oraz Małoszyce z sołectwem(tenuta) w ziemi krakowskiej oraz Bogucin, Garbów, Księżyce i Maszki w ziemi lubelskiej. Najmłodszemu z braci Janowi, jak świadczą źródła z lat 1435 i 1436, przypadły dobra w ziemi lubelskiej Wojciechów i Palkije, natomiast najstarszy ze Szczekockich Piotr Woda zadowolił się tenutą olsztyńską, czyli dobrami monarszymi obejmującymi zamek olsztyński, miast Częstochowe i Przyrów i przyległe wsie królewskie, znajdującymi  się w zastawie u Szczekockich od 1406 r. Być może odziedziczył również posesję w Krakowie. W latach 1433, 1438, 1439, 1440, 1442 i 1443 uzyskiwał od króla kolejne zapisy na dobrach olsztyńskich.