Początki i rozwój miasta Szczekociny do końca XV w.

Autor: dr Jacek Laberschek (Kraków)

Pieczęć Jakuba z Dębna, Szczekocin h. Odrowąż przy dokumencie traktatu toruńskiego z dnia 19 X 1466 roku

Choć każdy z synów Jana kasztelana lubelskiego posiadał od 1433 r. swoje dobra, przy tym tylko jeden, Dobiesław, dziedziczył Szczekociny, to jednak wszyscy zgodnie pisali się do końca życia ze Szczekocin, co może stwarzać pozory, iż każdy bez wyjątku władał Szczekocinami. Jednak w odniesieniu do Piotra Wody i Jana młodszego jest to oczywiście sugestia niesłuszna. Działalność jedynego dziedzica i gospodarza Szczekocin i pobliskich dóbr Dobiesława jest dostatecznie naświetlona w źródłach ówczesnych. I tak w 1449 r. nadał Mikołajowi z sąsiadujących ze Szczekocinami Goleniów za pracę przy sadzawce groblę w Szczekocinach, rozciągającą się od Długich Brodów i idącą przez Jedle i Borek aż do goleniowskiego błota, i zobowiązał Mikołaja, by nie budował młyna w Goleniowach. W r. 1460 Dobiesław zobowiązał się zapłacić w ciągu 7 lat swemu zięciowi Stanisławowi Świętopełkowi z Zawady z tytułu posagu za córkę Zofię 150 grzywien i z racji długu 100 grzywien pod gwarancją dania w zastaw wsi Małoszyce z sołectwem. W tym samym roku dokonał podobnego zapisu na rzecz drugiego zięcia, Andrzeja Kościenia z Sędziszowa, męża drugiej córki Małgorzaty, wynoszącego 100 grzywien z racji posagu pod gwarancją dania w zastaw miasta Szczekociny z młynem i wsi przynależnych. Wreszcie pod koniec życia w 1463 r. Dobiesław, oskarżony przez Abrahama z Wilkowa i Drużykowej, złożył przysięgę przed sądem ziemskim krakowskim, że nie nakazał swoim ludziom wycinać boru we wsi Drużykowa należącej do wspomnianego Abrahama i zwozić drzewa do miasta Szczekociny, czyniąc szkodę na sumę 28 grzywien. Wówczas też wspomniany sąd odesłał sprawę wymienionych dziedziców o granicę między Szczekocinami a Drużykową przed sąd podkomorski krakowski.

Wprawdzie Dobiesław liczbą posiadanych dóbr i wielkością majątku górował wyraźnie nad braćmi, to jednak pod względem zajmowanej pozycji w państwowym aparacie urzędniczym wyraźnie im ustępował. Podczas gdy Piotr Woda, obok licznych starostw dzierżył już od 1438 r. eksponowany urząd podkanclerzego koronnego, a Jan Szczekocki piastował urzędy stolnika sandomierskiego i starosty lubelskiego od 1439 r. oraz marszałka nadwornego w latach 1454-1455, to Dobiesław zdołał tylko uzyskać urząd podstolego lubelskiego w 1440 r., a w 1442 r. podstolego sandomierskiego i pozostał na nim do śmierci.