Przejdź do głównej treści Przejdź do wyszukiwarki

Stowarzyszenie Miłośników Historii Szczekocin i Okolic Stowarzyszenie Miłośników Historii Szczekocin i Okolic

Kopia Wierzytelna testamentu Urszuli z Morsztynów Dembinskiej.

Utworzono dnia 12.04.2014
Czcionka:

Testament Urszuli Dembińskiej

 

Materiały archiwalne dotyczące Urszuli Dembińskiej nie jest łatwo odszukać, gdyż dokumenty związane z Dembińskimi ze Szczekocin nie stanowią odrębnego zespołu archiwalnego. Aby do nich dotrzeć trzeba szukać w zespole archiwalnym Dembińskich z Gór. Taki zespół znajduje się w Archiwum Państwowym w Kielcach. Wśród niezbyt licznych dokumentów związanych ze Szczekocinami znalazłem kilka lat temu oryginalny testament Urszuli Dembińskiej. Nie jest łatwo go czytać, gdyż pisany jest ówczesnym , archaicznym językiem, ale chyba warto przebrnąć przez zawiłości staropolszczyzny, by poznać ostatnią wolę tej niezwykłej i ciągle niedocenianej kobiety, którą współcześni nazywali Pierwszą Damą Krakowskich Sejmików.

 

Andrzej Kopeć

Urszula Dembńska

Kopia Wierzytelna testamentu Urszuli z Morsztynów Dembinskiej.

 

… „ Działo się w Pałacu przy mieście Szczekociny Powiecie Pilickim Województwie Krakowskim usytuowanym Dnia Pierwszego Grudnia Tysiąc Osiemset Dwudziestego Czwartego Roku.

Niżej podpisany pisarz aktowy publiczny przysięgły …

 

Testament

 

W imie Boga w Tróycy iedynego , którego dobroć i opiekę każdy krok życia mego wskazywał czynie rozporządzenie ostatniej woli moiey:

 

1. Mam troie dzieci ; Ignacego Syna , Barbarę Czacką i Salomee Witkowską Córki ze świętey pamięci Franciszkiem Rawicz Dembińskim Starostą Wolbromskim Małżonkiem spłodzone - podług Tranzakcyi działowych oddałam Synowi memu wszystką fortunę Ojcowską nawet i to co mu przypadało z macierzystego majątku mego, została mi tylko dorobkowa fortuna znacznemi obciążona długami i ieszcze z powodu wiadomey woyny podwoionemi; dla spokoyności więc wszystkie Dobra Nieruchome ze wszelkiemi wnich będącemi Inwentarzem i Ruchomościami sprzeda.

 

Tam Córkom moim , a kontraktami kupna i przedaży w-szacunku / iak się teraz doświadczać daie zbyt wysoko ustanowionym/ wykazałam ich należytości z majątku Ojcowskiego, Summy widerkantowe i wszelkie ciężary przy dobrach zostawiłam i moie długi i obowiązkowe wynagrodzenia do zapłacenia przekazałam, niepozostał mi tylko ruchomy mały majątek, które w Summaryuszu osobnem pod dniem Dwudziestem Listopada roku bieżącego Tysiąc Osiemset Dwudziestego Czwartego przez mnie podpisanym rzetelnie wyraziłam, oszacowałam i co komu z niego należy wyszczególniłam ; a porównawszy majątek ten z długami przekonałam się, że należności odemnie przypadaiące przewyższają wszelkie moie fundusze- przeto wyznaie, że żadnego nie mam majątku.

 

2.aby to wszystko co odemnie należy mogło bydź pewniey zaspokoione , obliguie Córki moie , iżby wszelki moy ruchomy maiątek w Summaryuszu wyżey wymienionym , mianowany i niemianowany iaki po mnie pozostanie , chociaż niewystarczający , przyięły i z przychylności ku mnie / którey zawsze doświadczałam/ co komu odemnie należy, dopełniły i zaspokoiły: to iednak na ich stronę uroczyście zastrzegaiąc, że z przedmiotu tego, do żadney komukolwiekbądź odpowiedzialności, ani z funduszów moich rachuby, nie są obowiązane.

 

3. Ponieważ wyrażone przezemnie w Summaryuszu wyżey wzmiankowanym długi i inne należności iak wyżey wyraziłam, przewyższaią znacznie moy cały, ruchomy majątek i spodziewam się, że córki moie iak zawsze dopełnienia próźb moich ochocze, z własnego maiątku tę przewyżkę zastąpić zechcą, gdy prócz tego przy upadaiącey co raz Dóbr wartości Cena Dóbr Córkom moim sprzedanych nieodpowiada ich ciężarom, a przeto własności swoiey ze Schedy Oycowskiey znaleźć tam niepotrafią , z tych więc i z innych których nie wyliczam przyczyn chce Im przynaymniey ten awantarz zrobić , że co tylko z likwidacyów ze Skarbem publicznem , za wydane z Dóbr Im sprzedanych woienne furaże i nadzwyczajne Prowianta, Podatki i składki, należeć okaże się , to Im samym iako Dziedziczkom na melioracyą tychże Dóbr dziedzicznych takowe należności od Skarbu publicznego odebrać i kwitować iest mocna. Nadto ieżeli czy ze spadku iakiey Sukupyi, lub z iakiegokolwiek przedmiotu okaże się Im iaki fundusz postanawiam, aby prócz swego udziału miały wyłącznie Czwartą część, którą prawo pozwala im dysponować.

 

4. Kontraktem sprzedaży Dóbr Szczekocin i Sędziszowa / oprócz Piętnastu tysięcy złotych Polskich w Summaryuszu wyżey wzmiankowanym umieszczonych i na fundusz dla wysłużonych służących przeznaczonych/ wstawiłam przy tychże Dobrach na koszta mego pogrzebu drugie Piętnaście tysięcy zlotych Polskich tych połowę na pogrzeb i obligi po klasztorach, a drugą połowę tytułem daru na poratowanie włościan, rolników prawdziwie podupadłych w Dobrach Córek moich, a co zostanie podział między Czeladź przy folwarkach będącą, w proporcyą iak zasłużą przeznaczam.- Czym rozporządzić Córki moie podług własney woli są mocne. Jedynie tylko o to ich proszę, aby ciało moie przy Kościele Parafialnym Szczekocińskim pochowane zostało.

 

Naostatek niemaiąc iuż więcey do dysponowania czynię to wyznanie, że maiątek iaki miałam dany od Boga stąd mi był milszy, żem znała Jego nikczemność; gdy na to pamiętać będą dzieci moie maiątku swego oszczędnie używać będą, mierząc wydatki, powinnością dla bliźnich przepisaną prawem Stwórcy Świata, który obok Czci i miłości Swoiey, miłość Bliźniego położył. Winnam i to Dzieciom moim powiedzieć, że wszystkie dary dla mnie od Boga na tey szczególnej zadziały się wyrazy

 

Łasce, że mnie prawdą Religii utwierdzał, w pokorze Serca i małym o sobie rozumieniem: nieufna sobie zasięgałam zdania innych przed każdą determinacyą, po tym biorąc na uwagę Interes bliźniego moim, pociski same nie mogły iey odmienić, owszem ustalały duszę moią, ta nadludzką pociechą – którą rezygnacya Chrześciańska występki nasze gładząc przyszłą zapewnia szczęśliwość. Ia prowadzona w każdych zdarzeniach przyjaciól i nieprzyjaciół składzie bliźnich licząc, dla pierwszych wdzięczność dla drugich przebaczenia czucia moie przed Tron Pana Świata stawiały; z zdziekczynieniem za te łaske że do Serca mojego zemście, zawiści, wkraść się nie dozwolił. To do Was dzieci mówię i do Ciebie Ludwiku Morsztynie, którego / miłośc Imienia przyjaźń dla Rodziców, Ronaywiecey Twoie odpowiadanie Troskliwości moiey/ Serce moie pomiędzy Dzieci umieszcza. Niosąc Wam wszystkim przed Tron boga za przyczyną BogaRodzicy Panny Błogosławieństwo zaklinam, o iedność i dochowanie tych przestróg, którym z rozwaga powinność towarzysząc do Dusz Waszych podaie a pamietna Słów Chrystusa Pana nie wiecie dnia ani godziny – powtarzam to iest ostatnia moia wola.-

 

Takowy testament po głosnym i zrozumiałym odczytaniu JW. Zeznaiąca iako z Jay wolą i życzeniem napisany we wszystkim przyznała i przyięła, w dowód czego wraz ze Świadkami, to iest W.Ludwikiem Dzierżawcą Dóbr Narodowych Rokitna Rokita Powiecie Pilickim leżących w tychże zamieszkałym, WJMXiędzem Franciszkiem Zaiącem Dziekanem Lelowskim, Proboszczem Szczekocińskim w mieście Szczekocinach Powiecie iak wyżey mieszkaiącym, WJXiędzem Marcinem Gozdzińskim Proboszczem Goleniowskim we wsi Goleniowach w Powiecie Jędrzejowskim zamieszkałym, Ur. Adamem Nielepcem Burmistrzem Policji Miasta Szczekocin w tymże mieście Powiecie Pilickim Woiewództwie Krakowskim mieszkającym- Obywatelowi Królestwa Polskiego- urzędami swemi z osób znacznemi, JW Zeznającą znaiacemi i wszystkie przymioty Świadków prawem przepisane maiącemi oraz ze Mną Notariuszem własnoręcznie podpisała - Urszula z Morsztynów Dembińska …

 

Źródło WAP Kielce Archiwum Dembińskich z Gór – 290/I Sygn.245

Znalazł i opracował A.Kopeć

26 maja 2004 r. - Kielce

 

Kopia testamentu Urszuli z Morsztynów Dembińskiej

Utworzono dnia 14.04.2014, 00:21

Archiwum Państwowe w Kielcach, Archiwum Dembińskich z Gór, Kopia testamentu Urszuli z Morsztynów Dembińskiej, 1825,  sygn. 245.

Imieniny

Zegar

Pogoda

Zaprzyjaźnione Instytucje

Archiwa Społeczne